PHP یا Node.js؟ کدامیک انتخاب بهتری است؟

در مقاله پیش رو قصد داریم به بررسی PHP و Node.js بپردازیم و مهم ترین مزایا و معایب هر یک را برشماریم و در نهایت شما را به پاسخ شفاف این سوال که «php یا node.js؟ کدام یک بهتر است؟» برسانیم.

Node.js در سال 2009 ارائه شد و دامنه کاری جاوا اسکریپت را افزایش می داد. در سال های اخیر محبوبیت این تکنولوژی به شدت افزایش پیدا کرده است، مخصوصا که بزرگترین وب سایت های دنیا مانند Netflix و LinkedIn و Uber شروع به استفاده از آن کرده اند.

قبل از اینکه Node.js بخواهد پا به عرصه تکنولوژی های back-end بگذارد، وضعیت کاملا متفاوت بود! زبان PHP قهرمان بلامنازع دنیای server-side بود و کارش را هم به زیبایی هر چه تمام تر انجام می داد اما حالا توسعه دهندگان، از هر دوی این تکنولوژی ها استفاده می کنند؛ برخی از آن ها اعتقاد دارند که Node.js آینده دنیای back-end است و بسیاری دیگر می گویند PHP بدون شک قهرمان همیشگی این حیطه باقی خواهد ماند.

بنابراین هدف ما در این مقاله این است که این دو تکنولوژی را به صورت خلاصه مقایسه کنیم و به شما بگوییم که کدام یک از آن ها ( php یا node.js ) برای پروژه و نیازهای شما ساخته شده است.

کلیتی از PHP

زبان PHP که مخفف Hypertext Preprocessor است یک زبان اسکریپت نویسی open-source و server-side می باشد. این زبان در سال 1994، حدود یک دهه و نیم قبل از Node.js، توسط آقای Rasmus Lerdorf ایجاد شد و تا به امروز موفقیت های زیادی کسب کرده است.

در یکی از نظر سنجی های وب سایت w3techs مشخص شد که 79 درصد وب سایت های دنیا به نوعی از PHP استفاده می کنند. از طرفی محبوبیت سیستم های مدیریت محتوا مانند WordPress و Drupal و WooCommerce و غیره به محبوبیت PHP افزوده اند:

کلیتی از Node.js

Node.js در سال 2009 توسط آقای Ryan Dahl ساخته شد و به توسعه دهندگان اجازه می داد که برای ساخت محیط back-end از جاوا اسکریپت استفاده کنند تا نیازی به تکنولوژی های مرسوم مانند PHP و Python و غیره نباشد. بنابراین با استفاده از Node.js می توان تنها با یک زبان (جاوا اسکریپت) یک وب سایت کامل ساخت، بدون اینکه نیازی به یادگیری زبان های back-end باشد.

Node.js بر پایه موتور V8 گوگل کروم ساخته شده است که خود بخاطر asynchronous (غیرهمگام) بودن و رویداد محوری معروف است.

مقایسه PHP با Node.js

1- همگام بودن و غیرهمگام بودن

یکی از اصلی ترین تفاوت های PHP و Node.js در نحوه اجرای کدهاست. PHP کدها را به صورت synchronous (همگام) اجرا می کند؛ یعنی کدها را در یک توالی خاص اجرا می کند. بنابراین مهم نیست که مثلا اجرای یک تابع چقدر طول بکشد، تا زمانی که این تابع به طور کامل اجرا نشده باشد، کدهای دیگر اجرا نخواهند شد. از طرف دیگر Node.js برعکس PHP است چرا که asynchronous (غیرهمگام) محسوب می شود؛ یعنی کد را در توالی خاصی اجرا نمی کند. بنابراین اگر اجرای قسمت از کد (مثلا یک تابع) طول بکشد از آن رد می شود و قسمت های دیگر کد را اجرا می کند. مزیت آن این است که لازم نیست کاربر تا اجرای کامل آن صبر کند.

2- فریم ورک ها

از هر توسعه دهنده ای که بپرسید «بهترین اتفاقی که در دنیای توسعه وب افتاده است چه بوده؟» به شما می گوید: فریم ورک ها!

متاسفانه افراد تازه کار تصور می کنند فریم ورک ها برای افراد تنبل ساخته شده است و تنها وسیله ای برای افزایش سرعت کار هستند. این تصور کاملا اشتباه است. فریم ورک ها علاوه بر سرعت بخشیدن به کار توسعه، که خود باعث ذخیره زمان و پول می شود، امنیت وب سایت را نیز بالاتر برده و همچنین ایجاد باگ های ناخواسته را تا حد زیادی کاهش می دهند.

اگر فریم ورک ها تا این حد مهم هستند باید بدانیم فریم ورک های PHP و Node.js چطور هستند.

زمانی که حرف از فریم ورک های PHP می شود، لیست ما انتها ندارد! حتما نام های  Laravel ،Codeigniter ،Symphony ،CakePHP ،FuelPHP ،Phalcon و غیره را شنیده اید. در واقع این فریم ورک ها آنقدر بزرگ و محبوب هستند که جامعه خودشان را ساخته اند و شما می توانید کمپانی ها و شرکت های توسعه وبی را پیدا کنید که در یکی از آن ها تخصص دارند! از طرفی نیز سیستم های مدیریت محتوا مانند WordPress و Joomla و Drupal و ... به کاربر اجازه می دهند که بدون داشتن دانش خاصی در زمینه توسعه وب، وب سایت خود را بسازد و آن را مدیریت کند.

زمانی که نوبت Node.js می شود می توان گفت تعداد فریم ورک ها در حال افزایش است. با اینکه در این زمینه توانایی رقابت با PHP را ندارد اما فریم ورک های خوبی دارد. معروف ترین این فریم ورک ها عبارت اند از: Express ،Meteor.js ،DerbyJS و Sails.js.

3- پایگاه های داده

زبان PHP برای تعامل با پایگاه های داده relational (رابطه ای) ساخته شده است. بنابراین به شکل بسیار عالی و بدون نقص با پایگاه های MYSQL ،PostgreSQL و MariaDB کار می کند. از طرف دیگر Node.js در استفاده از پایگاه های NoSQL مانند MongoDB و CouchDB قوی تر است. البته Node.js با پایگاه های graph مانند Neo4j و JSON نیز به خوبی کار می کند. این بدین معنا نیست که نمی توان توسط PHP با این پایگاه های داده کار کرد، بلکه می گوییم کار از طریق Node.js با آن ها بسیار راحت تر است.

مزایا و معایب PHP

الف) PHP بر خلاف زبان هایی مانند Java و Python به طور خاص برای کار با دنیای وب ساخته شده است. بنابراین مسائلی مانند کار با HTML و پایگاه های داده در وجودش نهادینه می باشد. به همین خاطر است که می گوییم PHP یکی از بهترین زبان های سمت سرور است. همچنین PHP قدرت کار بالایی دارد. بنابراین برای برنامه هایی که قدرت پردازشی زیادی نیاز دارند مناسب است.

برخی مزایای PHP:

• یک) جامعه، فریم ورک ها و نمونه کدهای زیاد: از آنجا که PHP بیش از 20 سال است که در حوزه توسعه وب فعال است، دارای جامعه بسیار بزرگ و فریم ورک های متعددی است. این سابقه طولانی باعث ایجاد آموزش های فراوان در طول این سال ها شده است. بنابراین احتمال گیر کردن شما در توسعه بسیار کم است. همچنین به خاطر وجود جامعه کاری بسیار بزرگش، شاهد به وجود آمدن CMS های مختلف مانند WordPress و Joomla و .... هستیم.
• دو) سرعت و راحتی در توسعه: از آنجا که PHP برای کار با دنیای وب ساخته شده است، قابلیت های بی نظیری برای کار با آن را نیز دارد. در نتیجه توسعه با آن اصلا پیچیده و زمان بر نیست، بلکه تمامی امکانات در اختیار شما گذاشته شده است. همچنین به دلیل اینکه 79 درصد تمام وب سایت های دنیا را پشتیبانی می کند، تقریبا روی هر سروری اجرا می شود و زحمتی برای پیدا کردن سرور های سازگار ندارید.

برخی معایب PHP:

• یک) قابلیت مدیریت و نگهداری: چون PHP برخی از کدها را در فایل های HTML و با کدهای HTML ترکیب می کند، باعث می شود ارتقاء وب سایت و مدیریت کدها در آن سخت شود. چرا که کدها کمی در هم ریخته می شوند. البته این مشکل تا حد خوبی با توسعه شیء گرا و مدل MVC حل می شود.
• دو) سرعت کمتر در برنامه های امروزی: به هیچ وجه نمی توان گفت که سرعت برنامه های PHP پایین است اما زمانی که بخواهیم از برنامه های امروزی مانند Single Page Applications‌ ها و مانندشان استفاده کنیم، به نسبت Node.js، کارایی کمتری دارد، چرا که JavaScript در خود مرورگر اجرا می شود بنابراین در وظایف کوچک و کوتاه سریع تر عمل می کند.

ب) Node.js نیز دارای مزایا و معایبی است.

برخی مزایای Node.js:

• یک) عملکرد و مقیاس پذیری: از آنجا که Node.js از نوع asynchronous یا غیرهمگام محسوب می شود، می تواند تا حد خوبی از درگیر شدن بیش از حد CPU جلوگیری کند و بهترین استفاده از آن را ببرد. این قابلیت Node.js، آن را برای کار با برنامه های real-time و single page application ها ایده آل کرده است.
• دو) جاوا اسکریپت به صورت Full Stack: جاوا اسکریپت برای client-side زبان بسیار ایده آلی است و همه از آن استفاده می کنند. حالا Node.js این امکان را به توسعه دهندگان می دهد که بدون استفاده از زبان دیگر تمام وب سایت را با استفاده از همان جاوا اسکریپت بسازند. این مسئله باعث می شود کار تیمی راحت تر جلو رفته و تعداد باگ ها و مشکلات ناخواسته کاهش پیدا کند.
• سه) آزادی و انعطاف پذیری: Node.js به توسعه دهندگان آزادی خاصی می دهد تا از هر نوع معماری که خواستند استفاده کنند و محدودیت های عجیب و غریب برخی از زبان ها را ندارد. همچنین توسعه دهندگان به آرشیو بزرگی از NPM دسترسی دارند که می توانند از طریق آن توسعه را سریع تر کنند.

برخی معایب Node.js:

• یک) با پردازش های سنگین میانه خوبی ندارد: قابلیت asynchronous در Node.js به ما اجازه می داد که کار های کوچک مانند اجرای توابع ساده، خواندن و نوشتن در پایگاه های داده و ... را بسیار سریع انجام دهیم. اما این قابلیت به ضرر Node.js نیز تمام می شود؛ هرگاه استفاده از CPU شدید شود و برنامه ما نیاز به پردازش های سنگین پیدا کند، Node.js عقب می افتد و برنامه دچار کُندی می شود.
• دو) محیط توسعه نوپا تر: Node.js به توسعه دهندگان NPM های بسیار عالی می دهد اما تمام این NPM ها پایدار نیستند و بهترین کیفیت را ندارند. برخی از آن ها ممکن است برنامه شما را دچار مشکلات شدید کنند و Node.js نیز برای حل این مشکل سیستمی به نام npm-audit‌ را معرفی کرده است اما به هر حال محیط توسعه آن نسبت به PHP نوپا به نظر می رسد.

php یا node.js - کدام را انتخاب کنم؟

به زبان ساده می گویم؛ زمانی از Node.js استفاده کنید که:

• نیاز به ساخت single page application ها دارید.
• نیاز به کار با برنامه های Real-Time مانند سیستم های ارسال پیام و چت دارید.
• از تکنولوژی های front-end ای مانند Angular و React استفاده می کنید.

زمانی از PHP استفاده کنید که:

• وبلاگ یا وب سایت e-commerce ای بر پایه CMS ها دارید.
• به دنبال سادگی در توسعه و پیاده سازی آسان هستید.
• می خواهید از تکنولوژی های LAMP (یعنی Linux Apache, MySQL, PHP) استفاده کنید.

البته شما می توانید از هر کدام به جای دیگری نیز استفاده کنید و این ها تنها موارد توصیه شده است. امیدوارم این قسمت برای شما مفید بوده باشد.

منبع: وب سایت techuz