قبل از هر جملهای باید به شما بگوییم که برنامه نویسی یکی از پر درآمدترین شغلهای دنیا محسوب میشود. همین جمله، انگیزهای برای شما ایجاد میکند تا به ادامه این مطلب بپردازید و آموزش برنامه نویسی را با قدرت بیشتری جلو ببرید.
ما در آکادمی آنلاین روکسو قصد داریم به شما هموارترین راههای آموزش برنامه نویسی را معرفی کنیم. به شما تضمین خواهیم داد که در پایان این مقاله بتوانید بهترین مسیر را برای آموزش برنامه نویسی انتخاب کنید.
در گذشته برای یادگیری یک مهارت یا حرفه، در آموزشگاهی فیزیکی ثبتنام و به طور مرتب در کلاسهای حضوری شرکت میکردید. این کلاسهای آموزش در هر شرایطی برگزار میشدند. یعنی مهم نبود که شما شرایط حضور در کلاس را دارید یا خیر! اما امروزه با پیشرفت علم و تکنولوژی، تمام فعالیتهای ما تحت تأثیر قرار گرفته و اغلب آسانتر شدهاند. یعنی اگر شما بخواهید یک مهارت را یاد بگیرید و یا آن را تقویت کنید، کافیست در اینترنت جستجو کرده و سپس در یک کلاس آموزشی آنلاین شرکت کنید و هر لحظه که دوست داشتید به آموزش بپردازید. این اتفاق یکی از میلیونها اتفاق مبارکی است که علم برنامه نویسی برای ما رقم زده است!
در دنیای امروز کسی را پیدا نمیکنید که با کامپیوتر آشنایی جزئی داشته باشد و به اهمیت برنامه نویسی پی نبرده باشد. امروز برنامه نویسی رکن اساسی توسعه اکثر علوم محسوب میشود، بنابراین اگر به لیست پردرآمدترین مشاغل دنیا نگاهی بیندازید، حتما برنامه نویسی را در صدر این مشاغل پیدا خواهید کرد.
برنامه نویسی کامپیوتر یا Computer Programming علمی است که توسط آن میتوانید تمام دستورهای کامپیوتری را به زبان قابل درک برای انسان تبدیل کنید. مجموعه این دستورالعملهای کامپیوتری، «کد» یا «Code» نامیده میشوند. به فرض مثال، وقتی شما ویندوز یا سیستم عامل خودتان را روشن میکنید، با فشردن یک دکمه روی کیس یا لپتاپ، دستور انسانی را به یک ماشین ارسال میکنید. این ماشین با استفاده از یک زبان برنامه نویسی آن دستور را در قالب یک کد دریافت و پس از تحلیل، خروجی را (که روشن شدن کامپیوتر است) نمایش میدهد.
اما جالب اینجاست که برنامه نویسی به معنی ایجاد هر خلاقیتی در بستر یک سیستم عامل است. مثلاً ایجاد یک صفحه وبسایت، یک نرمافزار دسکتاپ یا … به همین دلیل است که شغل برنامه نویسی را به عنوان ترکیبی از علم و هنر معرفی میکنند.
هدف از برنامه نویسی کامپیوتر یافتن یک راه حل برای برطرف کردن مشکلی خاص در دنیای واقعی یا دیجیتالی است.
با تعاریف فوق، یک دید کلی نسبت به برنامه نویسی پیدا کردهاید. حالا میخواهیم بررسی کنیم که «بهترین مسیر آموزش برنامه نویسی چیست؟». این سؤال بارها و بارها در ذهن هر فرد علاقهمند به این حوزه مطرح میشود که با پاسخهای متنوع و سردرگم روبهرو میشود. اما در ادامه به صورت کامل به شرح این موضوع میپردازیم.
برنامه نویسی به سه دسته کلی تقسیم میشود:
یعنی شما اگر بخواهید برنامه نویسی را یاد بگیرید، در ابتدا باید مشخص کنید که در کدام حوزه میخواهید فعالیت کنید.
هر آنچه در دنیای اینترنت به صورت یک خروجی قابل ارائه در مرورگر وجود دارد، از ساختار برنامه نویسی تحت وب بهره میبرد. مثلاً وبسایتهای روکسو، دیجیکالا، آپارات یا گوگل با ساختار برنامه نویسی تحت وب پیادهسازی شدهاند. در این حوزه میتوانید از اپلیکیشنهای تحت وب گرفته تا وبسایتهای فروشگاهی و شخصی را پیادهسازی کنید.
مزیتهای آموزش برنامه نویسی تحت وب عبارتند از:
امروزه با افزایش میزان استفاده از موبایل، آموزش این نوع برنامه نویسی رونق بسیاری پیدا کرده است. با روند رو به رشد کاربران موبایل، سرمایهگذاری در این مبحث میتواند آینده درخشان و مناسبی را تضمین کند. یعنی اگر کسی توانایی پیادهسازی اپلیکیشنهای آنلاین و آفلاین را داشته باشد، قطعاً میتواند با درآمدی بسیار مناسب در شرکتهای بزرگ مشغول به کار شود و یا استارتآپ شخصی خود را راهاندازی کند. از نمونههای موفق اپلیکیشنهای موبایل میتوان به اسنپ، دیجی کالا، ترب، اینستاگرام و … اشاره کرد.
مزیتهای آموزش برنامه نویسی تحت موبایل عبارتند از:
همین نرمافزار کروم (Chrome) یا فایرفاکس (Firefox) که برای نمایش صفحات وب بکار گرفته میشود، با استفاده از ساختار برنامه نویسی تحت دسکتاپ پیادهسازی شدهاند. به عبارت دیگر هر نرمافزاری که در سیستمعاملهای ویندوز، لینوکس یا مک اجرا میشود، شامل برنامه نویسی دسکتاپ است. این حوزه در ایران جایگاه مناسبی دارد ولی این جایگاه به نسبت برنامه نویسی تحت وب و موبایل، پایینتر است. نرمافزارهای حسابداری، اتوماسیون، انبارداری و … نمونههای دیگری از برنامه نویسی تحت دسکتاپ میباشند. از آنجا که اکثر سازمانها و اشخاص با شرکتهای بزرگ همکاری میکنند، شما میتوانید با یادگیری این تخصص در این شرکتها استخدام شوید. اگر واقعگرایانه به این موضوع نگاه کنیم، برنامه نویسی تحت دسکتاپ شرایط شغلی سختتری را دارد ولی همیشه جا برای افراد خلاق و با استعداد باز است.
مزیتهای آموزش برنامه نویسی تحت دسکتاپ عبارتند از:
تا اینجای بحث باید اطلاعات نسبتاً مناسبی درباره انواع مدلهای برنامه نویسی پیدا کرده باشید. در ادامه توضیح بهترین مسیر برای یادگیری برنامه نویسی در هر یک از مدلها میپردازیم.
اولین و مهمترین گام برای ورود به دنیای برنامه نویسی، داشتن درک درست از منطق است. اصلاً نیازی نیست نگران باشید، با توضیح زیر درک درستی از منطق پیدا میکنید.
به مجموعه فرآیندهایی که در یک برنامه یا نرمافزار شروع شده و پس از طی کردن مراحلی مشخص به پایان میرسد، منطق گفته میشود. منطق در دل الگوریتم نهفته شده است.
راهکاری که به صورت شماتیک (ظاهری و ترسیمی) برای حل یک مسئله ارائه میگردد، الگوریتم نامیده میشود.
اجازه بدهید با یک مثال جالب این موضوع را برای شما شفافتر کنم.
فرض کنید میخواهید برای خرید یک بستنی به سوپرمارکت نزدیک خانه بروید. تمام مراحلی که برای این فرآیند در نظر دارید را بنویسید:
تمام فرآیند خرید شما در طی ۶ مرحله و یک الگوریتم مشخص خلاصه شد. منظور از الگوریتمنویسی، تفکیک مراحل اجرای یک فرآیند است. پس الگوریتمنویسی کار دشواری نیست و فقط نیاز به تجربه دارد. یعنی شما با مطالعه الگوریتمهای دیگران و مشاوره با افراد مجرب، میتوانید به یک الگوریتمنویس ماهر تبدیل شوید.
بنابراین اولین گام برای آموزش برنامه نویسی، اصول و مبانی الگوریتم است. پس حتماً سعی کنید برای یادگیری آن وقت بگذارید. زیرا اگر در این مرحله، متخصص نشوید، ادامه راه برای شما دشوار خواهد بود.
گام دوم انتخاب سمتوسوی برنامه نویسی است. علاوه بر سه حوزه برنامه نویسی تحت وب، موبایل و دسکتاپ تقسیمبندی دیگری وجود دارد. هر برنامه نویس میتواند با سه عنوان مختلف جذب بازار کار شود:
در دنیای دیجیتال و کامپیوتر هر نرمافزار یا اپلیکیشن یک بخش ظاهری دارد. یعنی بخشی که کاربر با آن در ارتباط است. به این قسمت، فرانتد (Front-end) یا ظاهر نرمافزار گفته میشود. در فرانتد، کاربران میتوانند با نرمافزار یا وبسایت در تعامل بوده و نیازهای خود را برطرف کنند.
البته دقت داشته باشید که در این قسمت کاربر درخواست خود را ارائه داده و ارسال پاسخ به این درخواست توسط سرور انجام میشود. پس هرآنچه مربوط به ظاهر یک وبسایت یا نرمافزار است، فرانتد (Front-end) یا سمت کاربر نامیده میشود. بنابراین به فردی که وظیفه طراحی و پیادهسازی فرانتد (Front-end) یک پروژه را به عهده میگیرد، برنامه نویس فرانتد یا سمت کاربر یا فرانتدکار گفته میشود.
هر شیء یا المان هوشمند علاوه بر ظاهر، یک باطن منسجم دارد! به فرض مثال یک ماشین BMW، علیرغم ظاهر بسیار زیبایی که دارد، از هسته و پردازنده مرکزی (اعم از موتور، گیربکس و …) پیشرفتهای بهره میبرد. بکاند (Back-end) یا سمت سرور بخشی از یک وبسایت یا نرمافزار است که مباحث منطقی، شرطها، دستورالعملها و به طور کلی هوشمندسازی را به عهده دارد.
اگر بکاند یک اپلیکیشن یا نرمافزار وجود نداشته باشد، عملاً آن نرمافزار برای کاربر قابل استفاده نیست. زیرا به نیازها و درخواستهای ارسالی کاربر پاسخی داده نمیشود. بنابراین به فردی که وظیفه طراحی و پیادهسازی قسمت منطقی یک پروژه را بر عهده میگیرد، برنامه نویس بکاند (Back-end) یا سمت سرور یا بکاندکار میگویند.
به فردی که توانایی برنامه نویسی در سمت کاربر (فرانتد) و سرور (بکاند) را دارد، برنامه نویس فول استک گفته میشود. یعنی اگر کسی بتواند علاوه بر بخش ظاهری یک وبسایت، قسمت منطقی آن را پیادهسازی کند، برنامه نویس فول استک میباشد.
این دسته از برنامه نویسان از درآمدهای بسیار بالایی برخوردار هستند. البته در ادامه همین توضیحات به سطح درآمد برنامه نویسان در ایران و خارج از کشور میپردازیم.
پس دقت کنید در گام دوم شما باید علاوه بر سمت و سوی برنامه نویسی، نوع آن (وب، دسکتاپ و موبایل) را انتخاب کنید.
گام سوم که به عنوان مرحله نهایی در مسیر یادگیری برنامه نویسی است، یادگیری یک زبان برنامه نویسی مشخص میباشد. یعنی شما باید یک ساختار، چارچوب یا استاندارد را برای ارائه ایدههای خود، انتخاب کنید. در ادامه به توضیح بهترین و محبوبترین زبانهای برنامه نویسی در سال جاری میپردازیم. با ما همراه باشید.
بر اساس آمار اعلام شده توسط وبسایت استک اور فلو، محبوبترین زبان برنامه نویسی در سالهای ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰، زبان جاوا اسکریپت (Javascript) است. برای این یادگیری این زبان دلایل متعددی وجود دارد:
این دو زبان معمولاً در کنار یکدیگر به کار گرفته میشوند. بدون شک نزدیک به ۹۹ درصد وبسایتهای موجود در اینترنت از این دو زبان برای نمایش ظاهر وبسایت خود استفاده میکنند. بنابراین یادگیری آن برای تمام افرادی که قصد دارند در حوزه فرانتد کار کنند ضروری است. البته دقت کنید که زبانهای HTML و CSS هیچگونه کمکی به بخش منطقی (بکاند) نمیکنند.
مزایای یادگیری زبانهای HTML و CSS:
در سالهای اخیر با توجه به پیشرفته علم و تکنولوژی، زبانهای برنامهنویسی چندمنظوره، محبوبیت فراوانی پیدا کردهاند. زبان برنامه نویسی پایتون (Python) یکی از این زبانهاست.
زبان برنامه نویسی پایتون در علوم مهندسی، نجوم، ریاضی، پزشکی و … کاربرد دارد. افرادی که به این زبان تسلط کامل دارند، بدون شک با درآمدهای بالا مشغول به کار هستند. یعنی به ندرت کسی را پیدا میکنید که به پایتون مسلط بوده و بیکار باشد!
سایتهایی مانند دیوار (سایت آگهی و تبلیغات)، گوگل، یوتیوب و … در سمت سرور خود از این زبان بهره بردهاند.
مزیتهای آموزش و یادگیری زبان پایتون:
زبان PHP پادشاه بلامنازع دنیای وب و برنامه نویسی سمت سرور است. در صورتیکه میخواهید با قدرت تمام به برنامه نویسی تحت وب ورود کنید، قطعاً PHP یکی از بهترین گزینههاست. این زبان گاهی برای اسکریپتنویسی در ویندوز، لینوکس و … نیز استفاده میشود. از طرفی به دلیل وجود کتابخانههای گسترده و رایگان بودن، همواره مورد استقبال کاربران قرار گرفته است. بر اساس آمار منتشر شده توسط وبسایت php.net، تا سال ۲۰۱۳ بیش از ۲۴۴ میلیون سایت در اینترنت با زبان PHP پیادهسازی شدهاند. فریم ورکهای پیشرفتهای مانند لاراول، سیمفونی و Zend با این زبان نوشته شدهاند.
سایتهای بزرگی چون دیجیکالا، اسنپ، فیسبوک و … با زبان PHP پیادهسازی شدهاند.
در ادامه به برخی از مزایای آموزش زبان PHP میپردازیم:
قبل از هر چیز بهتره توضیح بدهیم که زبان برنامه نویسی جاوا با جاوا اسکریپت متفاوت است. این مقایسه، دقیقاً مثل قیاس هواپیما با گربه است! یعنی هیچ ارتباطی بین این دو وجود نداره و فقط عناوین مشابهی دارند. خب اما زبان جاوا یکی از قدیمیترین زبانهای برنامه نویسی است که با آن میتوان نرمافزارهای تحت وب، موبایل و دسکتاپ تولید کرد. نرمافزارهای حسابداری، اتوماسیون صنعتی و … معمولاً با این زبان نوشته میشوند. از طرفی در دنیای موبایل (گوشیهای اندروید)، زبان جاوا حرف اول را می زند. پس اگر شما این زبان را یاد بگیرید میتوانید در هر سه حوزه وب، موبایل و دسکتاپ، حرفی برای گفتن داشته باشید.
مزایای آموزش زبان جاوا:
در دانشگاههای ایران، در اکثر رشتههای مهندسی زبان برنامه نویسی C++ تدریس میشود. دلیل این امر کاربرد گسترده این زبان در انواع سیستمهای مهندسی و هوشمند است. زبان سی پلاس پلاس علیرغم اینکه جزء سختترین زبانها برای یادگیری است، بازار کار بسیار مناسبی دارد، بگونهای که اگر فردی در این حوزه متخصص باشد درآمد بالای ۱۵ میلیون در ماه را تجربه میکند. از این زبان برای تولید انواع سیستمهای هوشمند، میکروکنترلرها، رباتها و … استفاده میشود. از طرف دیگر در حوزه ساخت بازی (بازیسازی) از زبان C++ استقبال فراوانی شده است و افراد متخصص در این حوزه میتواند وارد صعنت گیمینگ شوند.
برخی از مزایای آموزش زبان C++ را در ادامه با هم مرور میکنیم:
این زبان توسط کمپانی ماکروسافت تولید و به دنیای تجارت الکترونیک معرفی شد. توسعهدهندگان میتوانند با استفاده از این زبان علاوه بر نرمافزارهای تحت وب، نرمافزارهای موبایلی و دسکتاپی تولید کنند. به لطف وجود یک ویرایشگر قدرتمند به نام Microsoft Visual Studio، سی شارپ جایگاه بهتری نسبت به سایر زبانها پیدا کرد و فریم ورک قدرتمند.net Framework در بستر این زبان توسعه یافته است. از طرفی زبان ASP.net نیز به عنوان یکی از معتبرترین زبانهای برنامه نویسی تحت وب شناخته میشود که این زبان نیز با C# پیادهسازی شده است.
پس اگر شما علاقهمند به کار در محیط ویندوز هستید و میخواهید نرمافزارهایی در این محیط تولید کنید، قطعاً سی شارپ بهترین انتخاب است.
مزایای یادگیری سی شارپ (C#):
قبل از هر چیز بهتر است بگوییم که هر فرد متخصصی در هر حوزه از برنامه نویسی، درآمد بسیار مناسبی دارد. اما با این حال به صورت تخمینی و با تحقیقات که در داخل از ایران و سایتهای کاریابی انجام دادهایم، میانگین درآمد یک برنامه نویس متخصص ماهیانه بین ۸ الی ۱۵ میلیون تومان در داخل ایران است. این در حالیست که در خارج از ایران درآمد هر برنامه نویس به صورت میانگین ماهیانه ۵۰۰۰ الی ۱۲۰۰۰ دلار میباشد.
پس اگر به دنبال یک شغل پردرآمد در داخل و خارج از ایران هستید، قطعاً برنامه نویسی انتخاب مناسبی است.
به جرات میتوان گفت که در حوزهی برنامه نویسی، بهترین منابع، منابع آنلاین هستند. این منابع، بهروزترین و گستردهترین اطلاعات را به صورت رایگان یا هزینههای اندک در اختیار کاربران قرار میدهند. منابع آنلاین باعث میشوند که شما بدون صرف زمان اضافی و هزینههای گزاف کلاسها و کتابهای آموزشی، زبان برنامه نویسی دلخواه خود را یاد بگیرید. همچنین از طریق یادگیری آنلاین شما میتوانید به مجربترین و خوشنامترین اساتید ایران دسترسی داشته باشید، حتی اگر در دورترین مناطق زندگی کنید.
روکسو به عنوان یک وبسایت آموزش برنامه نویسی، مقالات آموزشی متعدد و بسیار جامعی را در زمینه آموزش برنامه نویسی منتشر کرده است. این مقالات توسط متخصصان برنامه نویسی سراسر کشور تهیه شدهاند و عمدتا بصورت رایگان در اختیار همهی کاربران قرار میگیرند. دهها سری آموزشی متنی و هزاران مقاله بر روی روکسوپلاس قرار دارد که شما میتوانید از طریق آنها یک زبان برنامه نویسی یا مهارتی خاص را بصورت درس به درس و گام به گام از مقدماتی تا پیشرفته بیاموزید. همچنین در آکادمی آنلاین روکسو، دورههای آموزشی ویدیوی جامعی برای افراد علاقمند به یادگیری از طریق دورههای آنلاین منتشر شدهاند که میتوانیدآنها را خریداری کنید.
قدم بعدی که شاید مهمترین رکن در روند آموزش محسوب میشود، علاقه، پشتکار، صبر و شکیبایی شماست. همهی کسانی که در دنیای آموزش برنامه نویسی قدم میگذارند باید بدانند که دنیای برنامه نویسی یک دنیای بدون مرز است و پروسهی یادگیری آن هیچ پایانی ندارد.