خصوصیات محاسبه‌شده (Computed Properties)

اگر یادتان باشد در قسمت قبل در مورد مدیریت یک property در data صحبت کردیم و اینکه اگر چندین متد مختلف به آن دسترسی داشته باشند، همگام نگه داشتن تمام این متدها با یکدیگر بسیار سخت است. در نهایت به عنوان راه حل دست به دامان Vue شدیم و کد زیر را به شما دادم:

new Vue({
    el: '#app',
    data: {
        counter: 0,
        result: ''
    }
})

کدهای HTML نیز به شکل زیر بودند:

<div id="app">
    <button v-on:click="counter++">Increase</button>
    <button v-on:click="counter--">Decrease</button>
    <p>Counter: {{ counter }}</p>
    <p>Result: {{ result }}</p>
</div>

سوالی که در جلسه قبل نیز پرسیده شد اینجاست که چطور result را به روز رسانی کنیم؟ در حال حاضر می توانیم مقدار counter را زیاد یا کم کنیم اما چطور باید result را تغییر دهیم. اولین اشتباه افراد تازه کار نوشتن کدهای result درون خود result است. مثلا کدی شبیه به کد زیر:

    data: {
        counter: 0,
        result: this.counter > 5 ? // بقیه کدها 
    }

همیشه به یاد داشته باشید که data واکنش پذیر نیست یعنی اگر درون آن کدی را تایپ کنید، کدها را اجرا نخواهد کرد. Data فقط محل ذخیره و نگهداری داده ها می باشد. روش بهتر و صحیح استفاده از همان روشی است که شبیه به آن را در جلسه قبل داشتیم؛ استفاده از methods:

new Vue({
    el: '#app',
    data: {
        counter: 0
    },
    methods: {
        result () {
            return this.counter > 5 ? 'Greater than 5' : 'Smaller than 5';
        }
    }
})

یعنی ابتدا خصوصیت result را حذف کرده ام و سپس تابعی به نام result را نوشته ام.

حالا در قسمت HTML باید به جای خصوصیت result، تابع result را صدا بزنیم:

<div id="app">
    <button v-on:click="counter++">Increase</button>
    <button v-on:click="counter--">Decrease</button>
    <p>Counter: {{ counter }}</p>
    <p>Result: {{ result() }}</p>
</div>

همانطور که می بینید این روش، شبیه به روش جلسه قبل است اما دیگر نیازی به همگام سازی متد ها و داشتن یک خصوصیت جداگانه به نام results نداریم. این روش برای پروژه های کوچک آنقدر ها هم بد نیست اما مشکلات خودش را نیز دارد. مثلا اگر یک counter دیگر را به کدهایمان اضافه کنیم چه می شود؟

<div id="app">
    <button v-on:click="counter++">Increase</button>
    <button v-on:click="counter--">Decrease</button>
    <button v-on:click="secondCounter++">Increase Second</button>
    <p>Counter: {{ counter }}</p>
    <p>Result: {{ result() }}</p>
</div>

حالا من خصوصیت secondCounter را درون کدهای جاوا اسکریپت نیز اضافه می کنیم:

    data: {
        counter: 0,
        secondCounter: 0
    },

در فریم ورک Vue تابع result با هر بار به روز رسانی صفحه، دوباره اجرا می شود. از طرفی هر زمانی که یکی از خصوصیات data تغییر کند، Vue صفحه را به روز رسانی می کند بنابراین با تغییر counter یا secondCounter صفحه به روز رسانی شده و result دوباره اجرا می شود. Vue متوجه نمی شود و برایش مهم نیست که آیا خصوصیات تغییر کرده data درون result هستند یا خیر. بنابراین با زیاد شدن secondCounter تابع result دوباره اجرا می شود با اینکه در عمل در صفحه تغییری اتفاق نمی افتد (secondCounter را در هیچ قسمتی از صفحه نمایش نمی دهیم).

شاید چنین چیزی برای یک برنامه ساده مشکلی به وجود نیاورد اما اگر برنامه ای بزرگ و واقعی داشته باشیم که توابع آن بسیار طولانی هستند و همه چیز به هم متصل شده چطور؟ Vue این مشکل را به روش خودش حل می کند. خصوصیت جدیدی به نام computed (به معنی «محاسبه شده»):

new Vue({
    el: '#app',
    data: {
        counter: 0,
        secondCounter: 0
    },
    computed: {

    },
    methods: {
        result () {
            return this.counter > 5 ? 'Greater than 5' : 'Smaller than 5';
        }
    }
})

همانطور که می بینید computed هم یک شیء ساده است (محل ذخیره وابستگی ها). این شیء دقیقا مانند data به ما اجازه می دهد که خصوصیات و داده های خودمان را در آن ذخیره کنیم اما تفاوتش با data این است که داده ها را مستقیما ذخیره نمی کند بلکه تابعی است که مقدار نهایی خصوصیت خودمان را با آن برمی گردانیم:

new Vue({
    el: '#app',
    data: {
        counter: 0,
        secondCounter: 0
    },
    computed: {
        output: function () {
            return this.counter > 5 ? 'Greater than 5' : 'Smaller than 5';
        }
    },
    methods: {
        result: function () {
            return this.counter > 5 ? 'Greater than 5' : 'Smaller than 5';
        }
    }
})

در نگاه اول output دقیقا همان result است اما با هم تفاوت دارند. من هر دو را با روش ES5 نوشته ام که تصور نکنید نحوه تعریف این دو تابع، تفاوت اصلی آن ها است. تفاوت اصلی در نحوه صدا زدن و اجرا شدن آن ها است. اگر من بخواهم output را صدا بزنم می گویم:

<div id="app">
    <button v-on:click="counter++">Increase</button>
    <button v-on:click="counter--">Decrease</button>
    <button v-on:click="secondCounter++">Increase Second</button>
    <p>Counter: {{ counter }}</p>
    <p>Result: {{ result() }} | {{ output }}</p>
</div>

با اینکه output یک تابع است اما من برایش پرانتز نگذاشته ام و مانند یک خصوصیت ساده در data صدایش زده ام. بنابراین می توان گفت: ما می توانیم هر چیزی که در computed باشد را به همان شکلی استفاده کنیم که از مقادیر درون data استفاده می کردیم. نکته مهم و تفاوت اصلی این دو اینجاست که result هر بار اجرا می شود (قبلا توضیح دادم چرا این اتفاق می افتد) اما Vue متوجه می شود که خصوصیت های درون computed کدام خصوصیت ها هستند. بنابراین Vue بررسی می کند که آیا secondCounter درون computed استفاده شده است؟ اگر مانند کد بالا استفاده نشده است نیازی به اجرای دوباره output در هنگام تغییر مقدار secondCounter نیست. یعنی اگر دکمه increase Second را بزنیم output اجرا نمی شود. چطور می توان چنین چیزی را اثبات کرد؟ با یک دستور log ساده!

در ابتدا باید برای هر دو تابع Result و output یک دستور log ساده بنویسیم:

new Vue({
    el: '#app',
    data: {
        counter: 0,
        secondCounter: 0
    },
    computed: {
        output: function () {
            console.log('Computed');
            return this.counter > 5 ? 'Greater than 5' : 'Smaller than 5';
        }
    },
    methods: {
        result: function () {
            console.log('Method');
            return this.counter > 5 ? 'Greater than 5' : 'Smaller than 5';
        }
    }
})

سپس درون کدهای HTML از secondCounter نیز استفاده می کنیم تا تغییرات آن را ببینیم:

<script src="https://unpkg.com/vue/dist/vue.js"></script>

<div id="app">
    <button v-on:click="counter++">Increase</button>
    <button v-on:click="counter--">Decrease</button>
    <button v-on:click="secondCounter++">Increase Second</button>
    <p>Counter: {{ counter }} | {{ secondCounter}}</p>
    <p>Result: {{ result() }} | {{ output }}</p>
</div>

کدهای بالا را اجرا کرده و console مرورگر خود را باز کنید. در ابتدا یک بار روی دکمه increase کلیک کنید. با این کار یک بار Method و یک بار Computed در کنسول مرورگر چاپ می شوند. چرا؟ به دلیل اینکه counter درون هر دوی این توابع استفاده شده است. حالا یک بار دکمه increase second را بزنید. با این کار فقط عبارت Method را در کنسول مرورگر مشاهده می کنیم و خبری از Computed نیست.

بنابراین اگر درون متد های خودتان وابستگی های مختلفی دارید حتما باید از computed استفاده نمایید اما اگر مطمئن هستید که قصد کش کردن نتیجه را ندارید و می خواهید هر بار نتیجه دوباره محاسبه شود، از روش methods استفاده نمایید.